NHU CẦU DINH DƯỠNG CỦA HEO NÁI MANG THAI
1. Tầm quan trọng của dinh dưỡng trong giai đoạn mang thai
Giai đoạn mang thai là thời kỳ quyết định năng suất sinh sản của heo nái. Chế độ dinh dưỡng và chăm sóc trong thời gian này ảnh hưởng trực tiếp đến:
Ảnh hưởng đến số lượng con sinh ra
- Dinh dưỡng không phù hợp làm giảm số trứng rụng.
- Tăng nguy cơ phôi chết sớm → giảm số con/ổ.
Ảnh hưởng đến trọng lượng sơ sinh
- Bào thai phát triển hoàn toàn dựa vào dinh dưỡng của mẹ.
- Nái gầy → thai nhỏ, không đồng đều, tỉ lệ loại cao.
Ảnh hưởng đến khả năng tiết sữa
- Nái mang thai nuôi thai và đồng thời tích lũy năng lượng cho giai đoạn nuôi con.
- Nếu nuôi dưỡng kém → năng suất sữa giảm mạnh sau đẻ.
Ảnh hưởng đến sức bền khai thác nái
- Nái quá gầy hoặc quá béo đều làm tăng thời gian động dục trở lại.
- Ảnh hưởng số lứa/nái/năm.
2. Đánh giá thể trạng heo nái mang thai
🔍 Chỉ tiêu đánh giá chính
- Độ dày mỡ lưng (P2):
- Vị trí đo: xương sườn số 10
- Tiêu chuẩn: 18–20 mm (0.7–0.8 inch)
- BCS – Body Condition Score:
- Thang điểm: 1–5
- Mức lý tưởng giai đoạn mang thai: 2.5 – 3.5
- nguồn hình ảnh : Research Seminar: Building a rugged pig: Determinants of robustness with respect to animal welfare – Campbell Centre for the Study of Animal Welfare
3. Ảnh hưởng khi nái quá gầy hoặc quá béo
❗ Nái gầy
- Số trứng rụng thấp → giảm tỷ lệ thụ thai.
- Tăng phôi hỏng, phôi chết.
- Con sơ sinh nhỏ – không đồng đều – tỷ lệ hao hụt cao.
- Giảm sản lượng sữa sau đẻ.
- Tăng số ngày chờ phối.
❗ Nái béo
- Nguy cơ khó sinh → cần can thiệp đỡ đẻ.
- Dễ viêm vú – cạn sữa sau sinh.
- Chậm lên giống sau cai sữa.
- Giảm số lứa khai thác.
4. Khuyến cáo lượng thức ăn theo thể trạng nái mang thai
| Giai đoạn | Nái gầy | Nái chuẩn | Nái béo |
| Cai sữa → phối | 3.5 kg | 3.0 kg | 3.0 kg |
| 0–21 ngày sau phối | 2.5 kg | 2.5 kg | 1.8 kg |
| 22–84 ngày | 2.5 kg | 2.5 kg | 1.8 kg |
| 85–110 ngày | 3.0 kg | 3.0 kg | 2.5 kg |
| 111–113 ngày | 2.0 kg | 2.0 kg | 2.5 kg |
5. Nhu cầu dinh dưỡng theo từng giai đoạn mang thai
– 0–30 ngày sau phối
📉 Giảm lượng ăn – giữ ổn định → tăng tỉ lệ đậu thai.
⚠️ Tránh stress, thay đổi môi trường, trộn nhóm.
– 30–75 ngày
🍽️ Điều chỉnh theo thể trạng.
⚠️ Đây là giai đoạn nhạy cảm dễ xảy ra chết thai.
– 75–112 ngày
🐖 Thai phát triển mạnh nhất.
➡️ Tăng khẩu phần để đảm bảo trọng lượng sơ sinh đồng đều.
Dinh dưỡng trên heo nái đóng vai trò vô cùng quan trọng và mang tính quyết định đến hiệu quả sinh sản cũng như lợi nhuận của trại chăn nuôi. Heo nái là “nền móng” của cả đàn, vì vậy nếu được nuôi dưỡng đúng và đầy đủ, nái sẽ cho số con/lứa cao, heo con sinh ra khỏe mạnh, đồng đều và tỷ lệ nuôi sống cao. Trong giai đoạn mang thai, dinh dưỡng hợp lý giúp thai phát triển tốt, hạn chế tình trạng thai nhỏ, chết lưu hoặc đẻ non. Ở giai đoạn nuôi con – thời điểm nhu cầu dinh dưỡng cao nhất – khẩu phần đầy đủ năng lượng, đạm, khoáng và vitamin sẽ giúp nái ăn khỏe, tiết nhiều sữa, giảm sụt thể trạng và nhanh chóng lên giống trở lại sau cai sữa. Ngược lại, nếu thiếu dinh dưỡng, heo nái dễ gầy sút, ít sữa, heo con chậm lớn và thời gian phối lại kéo dài, làm giảm số lứa/năm. Ngoài ra, dinh dưỡng tốt cho nái hậu bị còn giúp phát triển khung xương, cơ quan sinh sản và kéo dài tuổi thọ khai thác nái. Vì vậy, đầu tư đúng vào dinh dưỡng heo nái chính là đầu tư bền vững, giúp nâng cao năng suất, ổn định đàn và gia tăng hiệu quả kinh tế cho người chăn nuôi.
